DANIEL - 2

13

1 Et erat vir habitans in Babylone, et nomen ejus Joakim:

² et accepit uxorem nomine Susannam, filiam Helciae, pulchram nimis, et timentem Deum:

³ parentes enim illius, cum essent justi, erudierunt filiam suam secundum legem Moysi.

⁴ Erat autem Joakim dives valde, et erat ei pomarium vicinum domui suae: et ad ipsum confluebant Judaei, eo quod esset honorabilior omnium.

⁵ Et constituti sunt de populo duo senes judices in illo anno, de quibus locutus est Dominus: Quia egressa est iniquitas de Babylone a senioribus judicibus, qui videbantur regere populum.

⁶ Isti frequentabant domum Joakim, et veniebant ad eos omnes qui habebant judicia.

⁷ Cum autem populus revertisset per meridiem, ingrediebatur Susanna, et deambulabat in pomario viri sui.

⁸ Et videbant eam senes quotidie ingredientem et deambulantem, et exarserunt in concupiscentiam ejus:

⁹ et everterunt sensum suum, et declinaverunt oculos suos ut non viderent caelum, neque recordarentur judiciorum justorum.

¹⁰ Erant ergo ambo vulnerati amore ejus, nec indicaverunt sibi vicissim dolorem suum:

¹¹ erubescebant enim indicare sibi concupiscentiam suam, volentes concumbere cum ea.

¹² Et observabant quotidie sollicitius videre eam. Dixitque alter ad alterum:

¹³ Eamus domum, quia hora prandii est. Et egressi, recesserunt a se.

¹⁴ Cumque revertissent, venerunt in unum: et sciscitantes ab invicem causam, confessi sunt concupiscentiam suam: et tunc in communi statuerunt tempus quando eam possent invenire solam.

¹⁵ Factum est autem, cum observarent diem aptum, ingressa est aliquando sicut heri et nudiustertius, cum duabus solis puellis, voluitque lavari in pomario: aestus quippe erat:

¹⁶ et non erat ibi quisquam, praeter duos senes absconditos, et contemplantes eam.

¹⁷ Dixit ergo puellis: Afferte mihi oleum, et smigmata, et ostia pomarii claudite, ut laver.

¹⁸ Et fecerunt sicut praeceperat: clauseruntque ostia pomarii, et egressae sunt per posticum ut afferrent quae jusserat; nesciebantque senes intus esse absconditos.

¹⁹ Cum autem egressae essent puellae, surrexerunt duo senes, et accurrerunt ad eam, et dixerunt:

²⁰ Ecce ostia pomarii clausa sunt, et nemo nos videt, et nos in concupiscentia tui sumus: quam ob rem assentire nobis, et commiscere nobiscum.

²¹ Quod si nolueris, dicemus contra te testimonium, quod fuerit tecum juvenis, et ob hanc causam emiseris puellas a te.

²² Ingemuit Susanna, et ait: Angustiae sunt mihi undique: si enim hoc egero, mors mihi est: si autem non egero, non effugiam manus vestras.

²³ Sed melius est mihi absque opere incidere in manus vestras, quam peccare in conspectu Domini.

²⁴ Et exclamavit voce magna Susanna: exclamaverunt autem et senes adversus eam.

²⁵ Et cucurrit unus ad ostia pomarii, et aperuit.

²⁶ Cum ergo audissent clamorem famuli domus in pomario, irruerunt per posticum ut viderent quidnam esset.

²⁷ Postquam autem senes locuti sunt, erubuerunt servi vehementer, quia numquam dictus fuerat sermo hujuscemodi de Susanna. Et facta est dies crastina.

²⁸ Cumque venisset populus ad Joakim virum ejus, venerunt et duo presbyteri, pleni iniqua cogitatione adversus Susannam ut interficerent eam.

²⁹ Et dixerunt coram populo: Mittite ad Susannam filiam Helciae uxorem Joakim. Et statim miserunt.

³⁰ Et venit cum parentibus, et filiis, et universis cognatis suis.

³¹ Porro Susanna erat delicata nimis, et pulchra specie.

³² At iniqui illi jusserunt ut discooperiretur (erat enim cooperta), ut vel sic satiarentur decore ejus.

³³ Flebant igitur sui, et omnes qui noverant eam.

³⁴ Consurgentes autem duo presbyteri in medio populi, posuerunt manus suas super caput ejus.

³⁵ Quae flens suspexit ad caelum: erat enim cor ejus fiduciam habens in Domino.

³⁶ Et dixerunt presbyteri: Cum deambularemus in pomario soli, ingressa est haec cum duabus puellis: et clausit ostia pomarii, et dimisit a se puellas.

³⁷ Venitque ad eam adolescens, qui erat absconditus, et concubuit cum ea.

³⁸ Porro nos cum essemus in angulo pomarii, videntes iniquitatem, cucurrimus ad eos, et vidimus eos pariter commisceri.

³⁹ Et illum quidem non quivimus comprehendere, quia fortior nobis erat, et apertis ostiis exilivit:

⁴⁰ hanc autem cum apprehendissemus, interrogavimus, quisnam esset adolescens, et noluit indicare nobis: hujus rei testes sumus.

⁴¹ Credidit eis multitudo quasi senibus et judicibus populi, et condemnaverunt eam ad mortem.

⁴² Exclamavit autem voce magna Susanna, et dixit: Deus aeterne, qui absconditorum es cognitor, qui nosti omnia antequam fiant,

⁴³ tu scis quoniam falsum testimonium tulerunt contra me: et ecce morior, cum nihil horum fecerim, quae isti malitiose composuerunt adversum me.

⁴⁴ Exaudivit autem Dominus vocem ejus.

⁴⁵ Cumque duceretur ad mortem, suscitavit Dominus spiritum sanctum pueri junioris, cujus nomen Daniel:

⁴⁶ et exclamavit voce magna: Mundus ego sum a sanguine hujus.

⁴⁷ Et conversus omnis populus ad eum, dixit: Quis est iste sermo, quem tu locutus es?

⁴⁸ Qui cum staret in medio eorum, ait: Sic fatui filii Israel, non judicantes, neque quod verum est cognoscentes, condemnastis filiam Israel?

⁴⁹ revertimini ad judicium, quia falsum testimonium locuti sunt adversus eam.

⁵⁰ Reversus est ergo populus cum festinatione, et dixerunt ei senes: Veni, et sede in medio nostrum, et indica nobis: quia tibi Deus dedit honorem senectutis.

⁵¹ Et dixit ad eos Daniel: Separate illos ab invicem procul, et dijudicabo eos.

⁵² Cum ergo divisi essent alter ab altero, vocavit unum de eis, et dixit ad eum: Inveterate dierum malorum, nunc venerunt peccata tua, quae operabaris prius:

⁵³ judicans judicia injusta, innocentes opprimens, et dimittens noxios, dicente Domino: Innocentem et justum non interficies.

⁵⁴ Nunc ergo, si vidisti eam, dic sub qua arbore videris eos colloquentes sibi. Qui ait: Sub schino.

⁵⁵ Dixit autem Daniel: Recte mentitus es in caput tuum: ecce enim angelus Dei, accepta sententia ab eo, scindet te medium.

⁵⁶ Et, amoto eo, jussit venire alium, et dixit ei: Semen Chanaan, et non Juda, species decepit te, et concupiscentia subvertit cor tuum:

⁵⁷ sic faciebatis filiabus Israel, et illae timentes loquebantur vobis: sed filia Juda non sustinuit iniquitatem vestram.

⁵⁸ Nunc ergo, dic mihi sub qua arbore comprehenderis eos loquentes sibi. Qui ait: Sub prino.

⁵⁹ Dixit autem ei Daniel: Recte mentitus es et tu in caput tuum: manet enim angelus Domini, gladium habens, ut secet te medium, et interficiat vos.

⁶⁰ Exclamavit itaque omnis coetus voce magna, et benedixerunt Deum, qui salvat sperantes in se.

⁶¹ Et consurrexerunt adversus duos presbyteros (convicerat enim eos Daniel ex ore suo falsum dixisse testimonium), feceruntque eis sicut male egerant adversus proximum,

⁶² ut facerent secundum legem Moysi. Et interfecerunt eos, et salvatus est sanguis innoxius in die illa.

⁶³ Helcias autem et uxor ejus laudaverunt Deum pro filia sua Susanna cum Joakim marito ejus, et cognatis omnibus, quia non esset inventa in ea res turpis.

⁶⁴ Daniel autem factus est magnus in conspectu populi a die illa, et deinceps.

⁶⁵ Et rex Astyages appositus est ad patres suos, et suscepit Cyrus Perses regnum ejus.

---

14

1 Erat autem Daniel conviva regis, et honoratus super omnes amicos ejus.

² Erat quoque idolum apud Babylonios nomine Bel: et impendebantur in eo per dies singulos similae artabae duodecim, et oves quadraginta, vinique amphorae sex.

³ Rex quoque colebat eum, et ibat per singulos dies adorare eum: porro Daniel adorabat Deum suum. Dixitque ei rex: Quare non adoras Bel?

⁴ Qui respondens ait ei: Quia non colo idola manufacta, sed viventem Deum, qui creavit caelum, et terram, et habet potestatem omnis carnis.

⁵ Et dixit rex ad eum: Non videtur tibi esse Bel vivens deus? an non vides quanta comedat et bibat quotidie?

⁶ Et ait Daniel arridens: Ne erres, rex: iste enim intrinsecus luteus est, et forinsecus aereus, neque comedit aliquando.

⁷ Et iratus rex vocavit sacerdotes ejus, et ait eis: Nisi dixeritis mihi quis est qui comedat impensas has, moriemini.

⁸ Si autem ostenderitis quoniam Bel comedat haec, morietur Daniel, quia blasphemavit in Bel. Et dixit Daniel regi: Fiat juxta verbum tuum.

⁹ Erant autem sacerdotes Bel septuaginta, exceptis uxoribus, et parvulis, et filiis. Et venit rex cum Daniele in templum Bel.

¹⁰ Et dixerunt sacerdotes Bel: Ecce nos egredimur foras: et tu, rex, pone escas, et vinum misce, et claude ostium, et signa annulo tuo:

¹¹ et cum ingressus fueris mane, nisi inveneris omnia comesta a Bel, morte moriemur, vel Daniel qui mentitus est adversum nos.

¹² Contemnebant autem, quia fecerant sub mensa absconditum introitum, et per illum ingrediebantur semper, et devorabant ea.

¹³ Factum est igitur postquam egressi sunt illi, rex posuit cibos ante Bel: praecepit Daniel pueris suis, et attulerunt cinerem, et cribravit per totum templum coram rege: et egressi clauserunt ostium, et signantes annulo regis abierunt.

¹⁴ Sacerdotes autem ingressi sunt nocte juxta consuetudinem suam, et uxores et filii eorum, et comederunt omnia, et biberunt.

¹⁵ Surrexit autem rex primo diluculo, et Daniel cum eo.

¹⁶ Et ait rex: Salvane sunt signacula, Daniel? Qui respondit: Salva, rex.

¹⁷ Statimque cum aperuisset ostium, intuitus rex mensam, exclamavit voce magna: Magnus es, Bel, et non est apud te dolus quisquam.

¹⁸ Et risit Daniel, et tenuit regem ne ingrederetur intro: et dixit: Ecce pavimentum: animadverte cujus vestigia sint haec.

¹⁹ Et dixit rex: Video vestigia virorum, et mulierum, et infantium. Et iratus est rex.

²⁰ Tunc apprehendit sacerdotes, et uxores, et filios eorum: et ostenderunt ei abscondita ostiola, per quae ingrediebantur, et consumebant quae erant super mensam.

²¹ Occidit ergo illos rex, et tradidit Bel in potestatem Danielis: qui subvertit eum, et templum ejus.

²² Et erat draco magnus in loco illo, et colebant eum Babylonii.

²³ Et dixit rex Danieli: Ecce nunc non potes dicere quia iste non sit deus vivens: adora ergo eum.

²⁴ Dixitque Daniel: Dominum Deum meum adoro, quia ipse est Deus vivens: iste autem non est deus vivens.

²⁵ Tu autem, rex, da mihi potestatem, et interficiam draconem absque gladio et fuste. Et ait rex: Do tibi.

²⁶ Tulit ergo Daniel picem, et adipem, et pilos, et coxit pariter: fecitque massas, et dedit in os draconis, et diruptus est draco. Et dixit: Ecce quem colebatis.

²⁷ Quod cum audissent Babylonii, indignati sunt vehementer: et congregati adversum regem, dixerunt: Judaeus factus est rex: Bel destruxit, draconem interfecit, et sacerdotes occidit.

²⁸ Et dixerunt cum venissent ad regem: Trade nobis Danielem, alioquin interficiemus te, et domum tuam.

²⁹ Vidit ergo rex quod irruerent in eum vehementer: et necessitate compulsus, tradidit eis Danielem.

³⁰ Qui miserunt eum in lacum leonum, et erat ibi diebus sex.

³¹ Porro in lacu erant leones septem, et dabantur eis duo corpora quotidie, et duae oves: et tunc non data sunt eis, ut devorarent Danielem.

³² Erat autem Habacuc propheta in Judaea, et ipse coxerat pulmentum, et intriverat panes in alveolo: et ibat in campum ut ferret messoribus.

³³ Dixitque angelus Domini ad Habacuc: Fer prandium quod habes in Babylonem Danieli, qui est in lacu leonum.

³⁴ Et dixit Habacuc: Domine, Babylonem non vidi, et lacum nescio.

³⁵ Et apprehendit eum angelus Domini in vertice ejus, et portavit eum capillo capitis sui, posuitque eum in Babylone supra lacum in impetu spiritus sui.

³⁶ Et clamavit Habacuc, dicens: Daniel serve Dei, tolle prandium quod misit tibi Deus.

³⁷ Et ait Daniel: Recordatus es mei, Deus, et non dereliquisti diligentes te.

³⁸ Surgensque Daniel comedit. Porro angelus Domini restituit Habacuc confestim in loco suo.

³⁹ Venit ergo rex die septimo ut lugeret Danielem: et venit ad lacum, et introspexit, et ecce Daniel sedens in medio leonum.

⁴⁰ Et exclamavit voce magna rex, dicens: Magnus es, Domine Deus Danielis. Et extraxit eum de lacu leonum.

⁴¹ Porro illos, qui perditionis ejus causa fuerant, intromisit in lacum, et devorati sunt in momento coram eo.

⁴² Tunc rex ait: Paveant omnes habitantes in universa terra Deum Danielis: quia ipse est salvator, faciens signa et mirabilia in terra: qui liberavit Danielem de lacu leonum.